Türkiye, Ermenistan ve diasporadan görüşler
Tüm yazılar Türkçe, Ermenice, İngilizce ve Fransızca dillerinde
Diyarbakır’da 14 gün/Amed’e dair 14 fotoğraf/ Tigranakert’e dair 14 metin
Gazeteci ve fotoğrafçı MJM Repair için iki hafta boyunca Diyarbakır'da (Kürtçe ismiyle Amed ve Ermenice Tigranakert'te) röportajlar yaptı. 1915 Soykırımından önce şehirde nüfusu binlerle ölçülen Ermenilerin geçmişi, bugünü ve geleceğine dair fotograflar çekti. MJM hikayeleri Ermenilerle kesişen mekanlar ve insanlarla karşılaşmalarını röportajları boyunca okuyucuyla paylaşıyor.
Bu foto-röportaj Mayıs 2013'te yapılmıştır. Yazıda yer verilen bazı hususlarda o tarihten sonra değişiklikler olmuştur.
10. gün – Okula dönüş
Ermenice dersleri iki senedir Cegerxwin Kültür Merkezi’nde veriliyor. İstanbul’a yerleşmiş Sasonlu bir Ermeni olan Kevork’un verdiği dersleri çoğunluğu Müslümanlaşmış Ermenilerden oluşan 60’tan fazla kişi takip ediyor. “Birkaç Kürt iki-üç derse geldi ama sonra devam etmediler. Çok zor olduğunu söylediler” diyor kurs öğretmeni gülerek.
“Parev, inç peses? Lav es ? Merhaba, nasılsınız ? İyi misin ?”. Saat henüz 18:40 ve mükemmel bir koyu renk takım giyen, gümüş renkli gözlüğü burnunun üzerine düşen ve haftada üç defa bu devasa merkezde ders veren Kevork’un etrafında öğrenciler şimdiden toplanıyorlar. O gün derste sadece 15 kişi var. Gençler ve biraz daha az genç olanlar derse aktif bir şekilde katılıyor, hocanın sorularına takılmadan cevap veriyor, Kevork’un tahtaya Mesrop Machtots alfabesinde yazdığı cümleleri Ermenice okuyor, anlamadıkları yerleri sormak için Türkçeye dönüyorlar. Dil hep Ermeni kültürü ve kimliğinin taşıyıcısı oldu. Çoğu zorla Müslümanlaştırılan Ermenilerin torunlarının Ermenilikle yeniden buluşması son derece sembolik ve insanı hakikaten duygulandırıyor. Bu Ermeniliğe dönüş için en önemli adım değil mi ? Diaspora ve başka yerlerdeki kaç Ermeni kendi dilini konuşamadığı için üzüntü duyuyor ve bu eksikliği giderebilmek için dersler alıyor ?
Bu yeniden « Ermeniliğe dönüşün » gelecek aşaması Surp Giragos Kilisesi Vakfı yöneticilerinden Gaffur Türkay’ın da hararetle istediği gibi Hayastan’a (Ermenistan’a) bir yolculuk olacak gibi. “Bir senedir Ermenice kursu öğrencilerini Ermenistan’a götürmek istiyorum. Oraya gidip ülkeyi keşfetmeleri çok önemli” diye anlatıyor. “Ama ne yazık ki böyle bir seyahat için gerekli fonları bulamıyoruz” diyor. Cömert ve duyarlı kişilere duyurulur !
Çeşitli gazete ve dergilerde çalışan MJM Yerkir Europe Sivil toplum kuruluşu için Ermenistan ve Türkiye'de foto-röportajlar gerçekleştirdi. Çalışmalarından örnekler www.mjm-wordsandpics.com sitesinde görülebilir.